Sytuacja na linii Unia Europejska – Mołdawia była tematem październikowej debaty w Strasburgu. Deputowani omówili wdrażanie Umowy Stowarzyszeniowej przez rząd w Kiszyniowie, ale też poddali ocenie niepokojące zmiany dotyczące ordynacji wyborczej oraz prace nad rozwiązaniem konfliktu Naddniestrza. – Mołdawia, tak jak każdy kraj, jeśli będzie przestrzegać ustalonych praw zasługuje na członkostwo w Unii Europejskiej – podkreślił w swoim wystąpieniu Andrzej Grzyb.

Dzisiejsza debata planarna poświęcona sytuacji w Mołdawii pokazuje jak ważnym partnerem UE jest Mołdawia, z jak dużą uwagą do relacji UE Mołdawia podchodzą obywatele krajów UE.
Mołdawia po latach starań, pracy wykonanej przez społeczeństwo Mołdawii, ma szczególny, uprzywilejowany status w relacjach z UE. Ponad rok obowiązuje układ stowarzyszeniowy UE–Mołdawia wraz z pogłębioną i kompleksową strefą wolnego handlu (od 1 lipca 2016), a od 2014 zliberalizowano ruch wizowy.
Pamiętać jednak należy, że podpisane umowy, wzajemne zobowiązania i przyjęte ułatwienia, nie są celem samym w sobie, ale mają być formą wsparcia dla rozwoju. Zawierają katalog wspólnie określonych zadań, celów do zrealizowania, w zamian za oferowane konkretne wsparcie finansowe i udogodnienia, ten wspomniany uprzywilejowany status.
Jak uzgodniliśmy we wspólnym stanowisku i rekomendacjach przyjętych 22 maja tego roku przez Parlamentarną Komisję Stowarzyszenia UE-Mołdawia z zadowoleniem przyjmujemy przyjęcie Narodowego Planu Działania 2017-2019 na rzecz wdrożenia Umowy Stowarzyszeniowej wraz z programem zmian legislacyjnych.
Jednocześnie należy podkreślić, że władze Mołdawii musza się zmierzyć z brakami w implementacji Umowy Stowarzyszenia, a także jej elementów handlowych, wskazanymi miedzy innymi w raporcie wdrożeniowym KE i ESDZ z 10 marca 2017.
W dokumencie Parlamentarnej Komisji Stowarzyszenia UE-Mołdawia z 22 maja ponawiamy również wezwanie do większej intensywności wysiłków zmierzających do efektywnego rozwiązania konfliktu Naddniestrza w ramach dialogu 5 + 2, a co za tym idzie wezwanie do wszystkich stron formatu do jak najszybszego wznowienia rozmów (Rosja, Ukraina, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), USA oraz Unia Europejska + Mołdawia i Naddniestrze) – przypominamy również o zobowiązaniu Federacji Rosyjskiej zawartej w Deklaracji Szczytu OBWE w Stambule w 1999, o wycofaniu wszystkich wojsk z Mołdawii.
W kontekście przyjętych wspólnie zapisów Umowy o Stowarzyszeniu, podobnie jak Komisja Wenecka i OBWE z zaniepokojeniem przyglądamy się zmianom w ordynacji wyborczej do parlamentu – przypomnieć należy, że PE, Komisja i Rada zgodnie uważają, iż udzielanie wsparcia makroekonomicznego przez UE Mołdawii jest uzależnione m.in. od poszanowania efektywnych mechanizmów demokratycznych, w tym wielopartyjnego systemu parlamentarnego, poszanowania zasad państwa prawa i praw człowieka.
Z niepokojem postrzegamy również monopolizację rynku mediów, która może zaszkodzić wolności słowa i prawu dostępu do rzetelnej informacji – wolne, niezależne, pluralistyczne media są kluczowe, dla jakości efektywnych mechanizmów demokratycznych i rozliczalności władz.
Jednocześnie z dużym uznaniem podchodzimy do zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego przy włączaniu się w debatę publiczną – warto by władze Mołdawii kultywowały to zaangażowanie, jako cenną społeczną wartość, powstrzymując się przed nadmiernymi regulacjami prawnymi.
Rozumiejąc trudną sytuacje geopolityczną, oraz to, iż wdrażanie Umowy Stowarzyszeniowo Handlowej obok ogromnego potencjału i szans, pociąga za sobą istotny ciężar reform, z tym większym zadowoleniem przyjmujemy, iż przewodniczący parlamentu Mołdawii, wraz z przewodniczącymi parlamentów Gruzji i Ukrainy we wspólnym oświadczeniu z 6 czerwca, potwierdził zaangażowanie w integrację Europejską, w kontekście zbliżającego się, zaplanowanego na 24 listopada, Szczytu Partnerstwa Wschodniego.
Pamiętajmy, że reformy te obok ciężaru, są wartością samą w sobie. Jako samorządowiec i parlamentarzysta, mający jeszcze świeżo w pamięci polski wysiłek integracji z UE mogę to powiedzieć z pełną świadomością.
Mołdawii, jeśli taka będzie wola obywateli, zgodnie z Artykułem 49 Traktatu o UE, jak każdy kraj Europy może ubiegać się o członkostwo UE o ile m.in. realizuje zasady demokracji, poszanowania podstawowych wolności i zapewnia rządy prawa.

zdjęcie: internet

Artykuł Unia Europejska – Mołdawia debata w Strasburgu pochodzi z serwisu Andrzej Grzyb.