Należy podkreślić, że Wielkopolska jest regionem, w którym chów trzody chlewnej jest dominującym kierunkiem produkcji. Z Wielkopolski pochodzi ok. 30% krajowej produkcji wieprzowiny. Problem nieopłacalności produkcji trzody chlewnej dotyka więc znaczną część gospodarujących na naszym terenie rolników. Uwarunkowania te sprawiły, że sektor produkcji trzody chlewnej stał się dla Wielkopolski „sektorem wrażliwym”.
Zarówno producentom, jak i branży mięsnej powinno zależeć na stabilizacji cen skupu. Tylko w takich warunkach można cokolwiek racjonalnie zaplanować. Jeśli rynek mięsa podlegać będzie ciągłym wahaniom, doprowadzić to może do upadku wielu gospodarstw produkujących trzodę chlewną oraz zakładów przetwórstwa mięsnego. Zagrożony jest również wart blisko 4 mld zł rocznie polski eksport wieprzowiny.
Wobec zaistniałej sytuacji wnioskujemy do wszystkich decydentów o niezwłoczne podjęcie działań mających na celu ustabilizowanie sytuacji na rynku trzody.
W szczególności chodzi o realizację unijnej polityki na rynku wieprzowiny realizowanej w ramach instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Zasady organizacji tego rynku reguluje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych. W ramach wspólnej polityki realizowane mogą być dopłaty do eksportu przetworów wieprzowych i nieprzetworzonego mięsa wieprzowego oraz dopłaty do prywatnego przechowywania wieprzowiny.
Ponadto wnioskujemy o uruchomienie nadzwyczajnych środków wsparcia w sytuacji wystąpienia zakłóceń na rynku, wywołanych rozprzestrzenianiem się chorób zwierzęcych. Decyzje o uruchomieniu poszczególnych instrumentów wsparcia podejmuje Komisja Europejska, po zasięgnięciu opinii Komitetu Zarządzającego ds. Wieprzowiny, w którego posiedzeniach biorą udział przedstawiciele Komisji i krajów członkowskich.
Z uwagi na objęcie rynku wieprzowiny regulacjami wspólnotowymi, Polska, podobnie jak i inne kraje członkowskie UE, nie ma możliwości samodzielnego podejmowania działań interwencyjnych na rynku wieprzowiny. W związku z powyższym apelujemy o uruchomienie na forum Unii Europejskiej wszystkich dostępnych działań interwencyjnych na rynku wieprzowiny w celu stabilizacji tego sektora. Informacje o trudnej sytuacji na polskim rynku trzody chlewnej i wnioskowane instrumenty wsparcia winny być na bieżąco monitorowane i przedstawiane Komitetowi Zarządzającemu ds. Wieprzowiny w Brukseli. Liczymy w tym względzie również na zaangażowanie i pomoc polskich europarlamentarzystów.
Również na szczeblu krajowym powinny pilnie zostać podjęte działania międzyresortowe mające na celu uruchomienie przez Agencję Rezerw Materiałowych (ARM) zakupu półtusz wieprzowych, które będą stanowić rezerwę państwową gospodarczą. Produkcji zwierzęcej nie da się zatrzymać z dnia na dzień, gdyż jest to produkcja w toku. Nadwyżka wieprzowiny powinna zostać obecnie zagospodarowana, by w ten sposób zniwelować ewidentne straty hodowców.
W naszej opinii należałoby również wprowadzić zwiększony odstrzał dzików w pasie strefy przygranicznej, co znacznie usprawniłoby prowadzony monitoring. Redukcję stada dzików wprowadziła już strona białoruska, a rozważają ją także służby niemieckie.
Ponadto apelujemy do Rządu RP i Parlamentarzystów, aby wsparli Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w działaniach na szczeblu europejskim i krajowym. Powinno w tej sprawie dojść do wspólnego spotkania wszystkich ministrów rolnictwa krajów członkowskich UE pod przewodnictwem komisarza ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich w Komisji Europejskiej Daciana Cioloșa.
Decyzje powinny zapadać kolegialnie, a pomocą winna służyć także polska i unijna dyplomacja, gdyż sprawa jest poważna, a skutki kryzysu na rynku wieprzowiny mogą być długotrwałe i trudne do oszacowania ze względów ekonomicznych i społecznych.
Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej
Piotr Walkowski
