Zasoby naturalne są coraz trudniej dostępne i coraz droższe w pozyskaniu. Dzieje się tak zarówno ze względu na kurczące się zasoby własne, jak i sytuację geopolityczną. Najbardziej jaskrawym przykładem są surowce ziem rzadkich, których udokumentowane i możliwe dziś do wykorzystania źródła znajdują się w 90% na terytoriach ogarniętych konfliktem lub też w orbicie wpływu Chin. Europa musi sprostać tym wyzwaniom, zanim zaczną uderzać w podstawy jej gospodarki. Jednym z elementów nowej polityki surowcowej ma być właśnie gospodarka cyrkulacyjna (gospodarka w obiegu zamkniętym). Coraz większy nacisk powinien być kładziony na odzysk surowców już raz wykorzystanych, projektowanie produktów tak by przedłużyć okres ich życia oraz by były one naprawialne a nie jednorazowe. W efekcie stopniowo zmniejszany miałby być strumień odpadów, tak, aby docelowo prawie wszystkie służyły ponownemu wykorzystaniu.
Idea gospodarki cyrkulacyjnej stanowi alternatywę do gospodarki linearnej, która opiera się na założeniu, że produkujemy, używamy i wyrzucamy. Bez powtórnego dostępu do zasobów. Gospodarka cyrkulacyjna natomiast, nie marnuje zasobów – surowców, ale pozwala je lepiej wykorzystywać. Obecny model gospodarki nie ma zatem nic wspólnego ze zrównoważonym rozwojem. Gospodarka cyrkulacyjna proponuje model, podobny do natury, która nie wytwarza odpadów , ale ponownie wszystko zużywa. Koncepcja ta zakłada również, że nie musimy posiadać wszystkiego, ale możemy pożyczać w przeciwieństwie do gospodarki linearnej. Według tej koncepcji coraz więcej usług i rzeczy będziemy pożyczać, zamiast kupować je na własność. Koncepcja gospodarki cyrkulacyjnej opiera się zatem bardziej na usługach niż na produkcji. W gospodarce cyrkulacyjnej możemy kupować od firm usługę, która udostępnia nam to, co chcemy. Przykład takiej usługi stanowić mogą np. rowery miejskie, usługa dostępna w coraz większej liczbie miast w Europie i w Polsce. Takie modele zaczyna się stosować w niektórych krajach Europy i przynoszą one oczekiwany rezultat. Jednym z nich jest ograniczenie naszego negatywnego wpływu na środowisko. Istotne jest także to, aby uczyć i zachęcać przyszłe pokolenia do zmiany myślenia, stylów produkcji i konsumpcji wynikających ze świadomości, iż funkcjonujemy w świecie ograniczonych zasobów i należy poszukiwać alternatywnych modeli gospodarki. W kierunku takiego modelu gospodarki zmierza Unia Europejska, która niebawem przedstawi propozycje, w jaki sposób dostosować europejską gospodarkę do cyrkulacyjnego sposobu przepływu dóbr i usług.
„Dzisiejsza gospodarka i konsumpcyjny styl życia sprzyja wytwarzaniu dużej ilości odpadów. Gospodarowanie nimi w sposób wydajny i przyjazny środowisku jest wyzwaniem samym w sobie. Jednak Europa ma pomysł, jak sprawić, by odpad stał się zasobem, wydobywając z niego potencjał do generowania zysku dla unijnej gospodarki. Gospodarka o obiegu zamkniętym, w którym produkt projektowany jest już z myślą o powtórnym wykorzystaniu może być przyszłością dla Europy i jej przemysłu. Taka forma rozwoju ekonomicznego może pozwolić na efektywne wykorzystanie surowców i poprawę stanu środowiska” – Andrzej Grzyb, 2015 r.
Gospodarka o obiegu zamkniętym była głównym tematem Jubileuszowej, dwudziestej edycji Międzynarodowego Kongresu Ochrony Środowiska ENVICON, który odbył się 10-11 października br. w Poznaniu. Zgromadził on spore grono osób zainteresowanych ochroną środowiska, w tym gospodarką odpadami, gospodarką wodno-ściekową i energetyką. Gościem honorowym drugiego dnia Kongresu był poseł do PE Andrzej Grzyb.
Podczas drugiego dnia trwania ENVICON-u odbyły się seminarium pt. „Polska droga do gospodarki o obiegu zamkniętym”, sesja V „Ochrona powietrza – Niska emisja – poważny problem ”oraz Forum RIPOK, które odbyło się w formule otwartego spotkania Rady RIPOK.
Seminarium poświęcone możliwościom wdrożenia w naszym kraju zasad circular economy spotkało się z dużym zainteresowaniem. Wśród szeregu ciekawych wystąpień można wyróżnić choćby wystąpienia posła do PE Andrzeja Grzyba. Podczas seminarium omawiano szereg tematów, w tym rozwiązania w zakresie gospodarowania odpadami z terenu blokowisk i obszarów wiejskich, przykład skojarzonego recyklingu organicznego i rola systemu EMAS w gospodarce o obiegu zamkniętym. Z kolei podczas sesji poświęconej ochronie powietrza mówiono m.in. o jakości powietrza w Polsce na tle Europy i Świata, wpływie tzw. niskiej emisji na zdrowie ludzi oraz o Krajowym Programie Ochrony Powietrza. Przeważały tu tematy związane z ograniczaniem niskiej emisji i możliwych działań na poziomie lokalnym, sprzyjających poprawie jakości powietrza. Podczas Forum RIPOK wiele uwagi poświęcono roli regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych w realizacji wymagań Unii Europejskiej w zakresie gospodarki odpadami. Omawiano także zagadnienia związane z energetycznym wykorzystaniem paliw alternatywnych w systemie ciepłowniczym oraz relacje pomiędzy instalacjami termicznego przekształcania i instalacjami do mechaniczno-biologicznego przekształcania odpadów.
7 grudnia w Brukseli odbyła się również konferencja ‚Move to Circular Economy in Poland: current state and perspectives’ zorganizowana wspólnie przez Biuro PolSCA – przedstawicielstwo Polskiej Akademii Nauk w Brukseli oraz posła do PE Andrzeja Grzyba. Celem tego wydarzenia była dyskusja na temat stanu obecnego i przyszłości gospodarki o obiegu zamkniętym w Polsce w perspektywie pakietu legislacyjnego Komisji Europejskiej. W konferencji wzięli udział przedstawiciele Komisji Europejskiej, samorządu, organizacji pozarządowych oraz biznesowych. Przedstawiony został również raport Klubu Rzymskiego o korzyściach społecznych związanych z wdrażaniem gospodarki o obiegu zamkniętym w Polsce.
Zobacz również:
Gospodarka cyrkularna – szanse i zagrożenia dla Polski i Europy
A. Grzyb: Gospodarka cyrkularna czyli nowy temat w Brukseli ważny dla Polski
Andrzej Grzyb w debacie nt. gospodarowania zasobami i gospodarki o obiegu zamkniętym
Artykuł Gospodarka cyrkulacyjna – Andrzej Grzyb pochodzi z serwisu Andrzej Grzyb.
